Fouga CM.170 Magister

De Fouga CM.170 Magister is een Franse tweepersoons trainer, die ontwikkeld werd in de jaren vijftig van vorige eeuw.

De ontwikkeling begon in 1948, waarbij het initiële ontwerp tekortschoot op het vlak van aandrijving. Het werd bijgevolg aangepast en voorzien van Turbomeca motoren.

De eerste vlucht vond plaats op 23 juli 1952 en de eerste orders werden geplaatst op 13 januari 1954.

In totaal werden er 929 exemplaren van gebouwd, die werden gebruikt in diverse luchtmachten. Een aantal toestellen werd onder licentie gebouwd in Duitsland, Finland en Israël.

Hoewel origineel ontwikkeld als opleidingsvliegtuig, werd het door sommige luchtmachten ook ingezet als aanvalsvliegtuig. Zo werden er Fouga’s gebruikt in de zesdaagse oorlog, de Salvadoraanse burgeroorlog en de Congocrisis.

De Belgische Luchtmacht opereerde 50 Fouga CM.170 Magisters. Een deel daarvan werd gebruikt door het vermaarde Belgische stuntteam de “Red Devils”.

Een klein aantal van deze vliegtuigen bleef in actieve dienst tot 2007 als oefentoestel voor officieren. Dat maakt dat de Belgische Luchtmacht de laatste actieve gebruiker van Fouga Magisters was.

De terugkeer van een Fouga.

Fouga MT05 participeerde in de jaren 1970 regelmatig in het stuntteam van de Red Devils dat internationaal geroemd werd.

Na ontbinding van het team werd hij samen met 10 soortgenoten verscheept naar Israël.

Het was de bedoeling dat ze aldaar als opleidingstoestel zouden ingezet worden bij de Israëlische luchtmacht.

De vliegtuigen werden echter nooit operationeel gemaakt maar werden gestockeerd in de woestijn. Begin 1980 werden ze dan doorverkocht en werden ze beschikbaar voor de civiele markt.

Jim Goodwin, een Amerikaanse bewonderaar, kocht het vliegtuig en maakte het terug vliegwaardig. Hij vloog er tientallen jaren mee, maar wou er uiteindelijk, wegens persoonlijke redenen, afscheid van nemen.

Toen ik dit via Tine van de Fouga Association hoorde, nam ik contact op met Jim en vernam dat hij ermee vloog in Middlebury Vermont op een klein vliegveld tegen de Canadese grens. Hij vroeg wie ik was, waarom ik dergelijk vliegtuig eventueel wou overnemen of aankopen en toen hij hoorde dat wij in Antwerpen een vliegend museum hebben, toonde hij zich inschikkelijk want hij wou het vliegtuig, een ex-Belgische Red Devil, terug naar het thuisland zenden. lk moest het echter nemen “as is” dwz het demonteren, laden en verschepen. lk stuurde Jim een bericht dat ik akkoord was om de MT05 naar ons museum te laten komen. We waren dan december 2014 en het winterde volop in Vermont. Jim raadde me aan contact op te nemen met Jack Downey voor demontage en lading in een container en zo geschiedde. De verscheping werd gesponsord door MSC (Mediterranean Shipping Company). Buiten de weersproblemen, want het sneeuwde bijna dagelijks in Middlebury, kwam er een nieuw obstakel opduiken, de export permit. Volgens de expediteur van de rederij moeten ex-militaire jets een export permit hebben en dit kon weken duren!

Ondertussen had ik al verschillende malen het Bureau of Industry and Commerce geraadpleegd en na lang aandringen en uitleg en de verzekering dat de Fouga geen gevechtsvliegtuig was maar een trainer, viel hij onder een andere regelgeving en was de export permit niet meer nodig. Er waren dan al meer dan acht weken voorbij maar gelukkig zou de container met een volgende verscheping meekunnen, we spraken dan al maart 2015.

Begin april meerde het containerschip van MSC aan in de haven van Antwerpen en na de nodige douaneformaliteiten kwam de vrachtwagen met de MT05 aan op de luchthaven.

Gedurende de volgende maanden werd de Fouga terug vliegwaardig gemaakt.

Omdat het vliegtuig sinds drie jaar niet meer had gevlogen, werd alles minutieus nagezien, alle flexibele leidingen werden vernieuwd, static tests uitgevoerd, motoren geboroscoopt enz, dit alles volgens de technische handleiding van de luchtmacht. 

De eerste start-en taxitesten waren bevredigend en de proefvlucht verliep naar wens. In afwachting dat het Koninklijk Besluit voor historische Jet-vliegtuigen in voege komt, vliegen wij met tijdelijke ontheffingen.

We hebben al verschillende malen kunnen participeren in de BAF-days van Florennes en Sanicole. Regelmatig wordt een geslaagde formatie en demo gebracht, tesamen met de 4 Marchetti’s van de Red Devils.

We hopen dat onze Fouga nog lang regelmatig te zien zal zijn in het Belgisch luchtruim, “Back home where it belongs.