Link-Trainer
De benaming LINK-trainer, ook gekend als “Blue box” en “Sweat box” wordt gebruikt voor een serie vluchtsimulatoren die gebouwd werden door Link Aviation Devices Inc. tussen 1930 en 1950. De firma werd opgericht door Ed Link.
Tijdens Wereldoorlog II werden de LINK-trainers door bijna alle geallieerde landen gebruikt voor de opleiding van hun piloten.
De eerste LINK-trainer werd gebouwd in 1929 als antwoord op een noodzaak om piloten op een veilige manier het vliegen op instrumenten bij te brengen. Ed Link werkte toen in de orgelfabriek van zijn vader en was dus goed op de hoogte van blaasbalgen, pompen en ventielen.
Meer dan 500.000 Amerikaanse piloten kregen een opleiding op de LINK-trainer.
Tijdens de oorlogsjaren werden meer dan 10.000 “Blue Boxes” gebouwd. Degene die gebouwd werden tussen 1934 en 1940 waren blauw van kleur en voorzien van gele vleugels. Later werden die vleugels achterwege gelaten, wegens een tekort aan materialen.
De “piloot in spe” wordt geacht - virtueel - een aantal figuren te vliegen volgens de instructies die gegeven worden door een instructeur die aan het bureau achter de simulator zit. Hier worden door middel van een plotter de uitgevoerde bewegingen geregistreerd. De leerling zal al vlug merken, dat die lijn nooit is waar hij dacht dat ze zou zijn.
Oefening baart kunst...
De eerste les LINK-trainer.
In een kraaknette kamer, temidden van een blinkende parketvloer, troont de LINK-trainer. Dit raar toestel dat gebruikt wordt voor het aanleren van het blindvliegen. De nieuwe leerlingen die van buiten het gebouw het toestel met nieuwsgierigheid bekijken en hun neus tegen het vensterglas duwen, komen spoedig tot de bevinding dat het nauw verwant is met een echt vliegtuig. Maar, indien ze voor de eerste maal bij de LINK geroepen worden, is het met een zekere omzichtigheid dat ze het apparaat naderen want ze herinneren zich maar al tegoed de opmerkingen van de “anciens” over de besturingsmoeilijkheden van dit tuig. Bij het zien van de opgevulde zetel en de klassieke bedieningsinstrumenten waarmee ze reeds vertrouwd zijn, zijn ze nochtans vlug gerustgesteld. Iedereen wenst de eerste te zijn voor de eerste les. De onderrichter schakelt de stroom in, de “stoutste” van de groep installeert zich in de zetel en weldra kan hij aan de drang niet meer weerstaan de stick en de bedieningsinstrumenten te hanteren.
De reactie van de onderrichter laat niet op zich wachten. Hij keurt in krachtige termen dit voorbarig initiatief af, hoewel hij in zijn binnenste hoopt dat de nieuwe leerling een blijvend enthousiasme voor het blindvliegen aan de dag zal leggen. Hij weidt vervolgens uit over de rol van de instrumenten, hun werking en gebruikswijze.
“Vergelijk steeds de verschillende instrumenten; je zal dan zeker zijn van een juiste aflezing.... Vergeet niet dat de stick de “air-speed” regelt, de gashendel de variometer... Hou steeds de kunstmatige horizon in het oog, want dat is je voornaamste instrument...”
De onderrichter maakt het toestel vrij en nodigt de leerling uit de bedieningsinstrumenten te hanteren.
“‘t Is gemakkelijk, nietwaar, jongeman? De LINK wordt op dezelfde manier bestuurd als een echt vliegtuig.”
Voldaan over zichzelf wegens zijn goede houding aan de bedieningsinstrumenten, steekt de leerling zijn borst vooruit en zijn hart zwelt van vreugde, hij is er van overtuigd dat hij reeds al de knepen van het blindvliegen kent.
Zo zal hij gedurende 10 minuten, in de vrije lucht, zonder moeilijkheden van besturen, met gemak een lijnvliegtuig leren volgen en juist leren zwenken. Daarna, als de onderrichter oordeelt dat hij nu reeds genoeg met het toestel vertrouwd is, laat hij de “hood” - het deksel - neer. De leerling zit nu plots in het donker. Hij ziet alleen nog de lichtgevende wijzerplaten en de dansende wijzers.
Het verschijnsel eigen aan de eerste les laat zich reeds voelen en wordt weldra sterker en sterker. Het “valse vliegtuig” schudt met een groter wordende heftigheid, neemt zonderlinge standen aan, duikt, steigert, draait op zichzelf als een dronken tuig.
De onderrichter telefoneert zijn raadgevingen en tracht de reacties van de leerling te remmen.
“Controleer uw reflexen... denk na... herinner je dat de “stick” de snelheid regelt en de gassen de hoogte... de LINK is uiterst gevoelig, behandel hem heel zachtjes...”
De stem van de leerling trilt in de koptelefoon : “Ik weet niet meer wat doen. De controlewijzers draaien zot!”
“Je bent niet gek”, knort zonder boosheid de onderrichter, “blijf kalm. We zullen morgen herbeginnen.”
Morgen zal de leerling evenwichtiger bewegingen aan de LINK opleggen. En iedere nieuwe volharding zal hem dichter bij deze delicate wetenschap “de blinde vlucht” brengen die later zijn beste bescherming zal uitmaken.
Adjudant Vlieger 1e klas LEJEUNE
Onderrichter aan de Elementaire Vliegschool
Stampe en Vertongen Museum vzw
Internationale Luchthaven Antwerpen
Gesloten op Paaszondag en in de maanden augustus, januari en december.
Alle rechten voorbehouden | Stampe en Vertongen Museum vzw