De Stampe & Vertongen SV-4b, OO-BPL (c/n 1194) draagt het exacte kleurenschema van de OO-ATD waarmee de sergeant-vliegers van het Belgisch Militaire Vliegwezen, Michel “Mike” Donnet en Léon Divoy, op 5 juli 1941 naar Engeland vluchtten.

Een stoutmoedige ontsnapping.

In 1939 waren de sergeant-vliegers, Michel Donnet en Léon Divoy, ingedeeld op de Wapenschool te Evere om er onderluitenant te worden van het Militaire Vliegwezen. De nakende inval van de Duitsers bracht aan deze plannen spoedig een einde en zij vertrokken naar hun eenheden, respectievelijk te Bierset en Goetsenhoven. In mei 1940 namen ze beiden deel aan de achttiendaagse Veldtocht, waarna ze uiteindelijk terechtkwamen in het zuiden van Frankrijk, samen met vele lotgenoten.

Na de capitulatie gingen beide vliegers noodgedwongen terug naar België en werden met “onbepaald verlof” gestuurd. Het Belgisch Leger en haar vliegwezen bestonden niet meer...

Beide jonge avonturiers zaten zonder werk en hadden hun hoop gesteld op vluchten naar Engeland om daar dienst te kunnen nemen bij de Royal Air Force (RAF).

Léon Divoy wist dat op het domein van het kasteel “Ter Block” te Overijse (nabij Brussel), een Stampe SV-4b stond gestald die eigendom was van Thierry baron d’Huart. Deze laatste was bevelhebber geweest van het 4de Smaldeel van de 2de Groep van het 2de Luchtvaartregiment te Nijvel tijdens de zomer van 1939.

Léon bracht zijn wapenmakker Michel Donnet op de hoogte van dit feit en samen beraamden ze een ontsnapping naar Engeland per “geleende” Stampe. Samen met enkele trouwe vrienden werd in de volgende maanden de SV-4b in gereedheid gebracht voor de lange vlucht en dit alles onder de neus van de bezetter, die zijn intrek had genomen in het kasteel!

Verschillende vitale onderdelen moesten worden bijeengebracht om het vliegtuig terug vliegklaar te maken. Er werd o.a. een een instrumentenbord ineengeknutseld en kostbare benzine werd in kleine hoeveelheden aangevoerd.

Eindelijk had in de nacht van 4 op 5 juli 1941 het gewaagde vertrek plaats. Onder een prachtige sterrenhemel werd de SV-4b gestart op nog geen 200 meter van het kasteel dat vol Duitsers zat. Met een koude motor moest er opgestegen worden met de wind in de rug op een stuk terrein omzoomd met bomen, geen sinecure. De combinatie van deze elementen verhoogde nog eens extra het risico om ontdekt te worden. Met Léon Divoy achter de stuurknuppel werd er gestart en rakelings over de boomtoppen verliet men de vaderlandse grond: cap 300 (koers op 300 graden) richting Groot-Brittannië.

Na een nachtelijke vlucht van meer dan 3 uur werd er geland in een veld te Clacton-on-Sea (Essex). De gedurfde ontsnapping was een succes!

Royal Air Force

Michel “Mike” Donnet en Léon Divoy werden jachtvlieger bij de RAF in augustus 1941. Mike Donnet kende een schitterende carrière binnen de RAF en bracht het tot Wing Commander in 1944. Léon Divoy had minder geluk, op 4 april 1942 kwam hij in botsing met een andere Spitfire en moest zijn valscherm gebruiken. Hij kwam terecht in een Duits krijgsgevangenenkamp waar hij noodgedwongen het einde van de oorlog moest afwachten.

Vredestijd

Na de vijandelijkheden zetten beiden hun carrière verder in de pas opgerichte Belgische Luchtmacht. Mike Donnet bracht het tot luitenant-generaal en stafchef van de 2de Tactische Luchtmacht van de NATO. Hij was een fervent bezoeker van ons museum.

Léon Divoy bleef slechts korte tijd bij de Belgische Luchtmacht, o.a. als commandant van het 349ste Smaldeel te Bevekom. Na zijn militaire loopbaan ging hij over naar SABENA, waar hij het tot gezagvoerder bracht.

Korte historiek van de OO-ATD

De OO-ATD was de vierde SV-4b die de fabriek te Deurne verliet. Het werd ingeschreven op 13 februari 1939 onder het CofR 462. Op 7 maart werd deze Stampe eigendom van Thierry baron d’Huart, wonende kasteel “Ter Block” te Overijse. Het toestel werd “ontvreemd” door Donnet en Divoy in 1941 en kwam toen bij de RAF terecht als verbindingsvliegtuig met de kenmerken MX457. Na de Tweede Wereldoorlog kwam de SV‑4b terug naar België en werd op 20 juli 1945 tentoongesteld in het Brusselse Jubelpark.

De OO-ATD werd nagezien en gedemilitariseerd bij Stampe & Renard te Brussel op 15 maart 1948 en op 28 september van datzelfde jaar overgedragen aan de eigenaar.

De registratie OO-ATD werd uit het Belgisch luchtvaartregister verwjderd op 29 oktober 1957. Het toestel werd dezelfde dag opnieuw geregistreerd als OO-ATO onder CofR 1159.

Op 7 juli 1960 kwam deze historische Stampe aan zijn einde in een boomgaard in de buurt van Virton. Aan Jean Stampe werd gevraagd om het toestel te herstellen, maar hij zag ervanaf gezien de slechte toestand van het wrak...

Indien U meer wenst te vernemen over dit uitzonderlijk avontuur en de verdere lotgevallen van onze vrienden dan is het boek “Ik vloog voor de vrijheid” van Mike Donnet, zeker een aanrader. Dit boek is in het museum verkrijgbaar.