Fieseler Fi.103 - V1

Antwerpen, 13 oktober 1944.

Op deze mooie nazomerse dag heerste er een uitgelaten sfeer in de stad. Enkele weken voordien was Antwerpen bevrijd van de gehate Duitsers en de bevolking vatte terug het onbekommerde leven van voor de oorlog aan.

Een luide knal op het middaguur en de stad daverde op haar grondvesten. Een inslaande bom? Maar er was nergens een vliegtuig te bespeuren... 

Uiteindelijk bleek dat er in de omgeving van het Museum voor Schone Kunsten in de Schildersstraat een vliegende bom van het type V2 was ingeslagen.

De kranten hadden al wel gewag gemaakt van de nieuwe wapens V1 en V2 waarmee de Duitsers dood en vernieling zaaiden in Londen, maar in Antwerpen? Een nieuwe periode van terreur was aangebroken....

De eerste V1 (Vergeltungswaffe Eins), het door Hitler reeds lang aangekondigde “geheime wapen”, werd op 13 juni 1944 afgeschoten op Londen.

Een eerste V1 viel in Schoten op 8 juli 1944, maar het ging hier om een verdwaald exemplaar dat voor Londen bedoeld was.

De lancering gebeurde vanuit Frankrijk voor doelen in Groot-Brittannië en vanuit Nederland voor de Antwerpse haven.

Tegen de V1 werden aanvankelijk vliegtuigen ingezet: ofwel werden ze - niet zonder gevaar - uit de lucht geschoten of wel werden ze met een vleugeltip uit hun evenwicht gebracht, waardoor ze neerstortten.

Ter verdediging van Antwerpen, werd er extra luchtafweer opgezet rondom de stad: 600 kanonnen en 22.000 manschappen onder leiding van Generaal Armstrong stonden hiervoor in. Zij vuurden 968.183 granaten af.

Het verweer tegen de V2 was een ander verhaal. Deze raket vloog sneller dan het geluid en men kon ze dus niet horen of zien aankomen. Daarom werd beslist om met bommenwerpers de lanceerbasissen in de buurt van Den Haag te vernietigen. Een mislukte poging zorgde voor 520 doden onder de burgerbevolking en 10.000 mensen die dakloos werden. Een van de laatst afgevuurde raketten viel te Mortsel.

De dodelijkste aanval op Antwerpen gebeurde op 16 december 1944 toen een bom viel op cinema Rex waarbij 567 doden vielen, waaronder 296 militairen.

In een eerste reactie werden alle bioscoopzalen en theaters gesloten.

De laatste V1 viel op Antwerpen op 30 maart 1945. 

Er waren 2.448 V1 en 1.261 V2 inslagen, waarvan 515 op de stad en 302 in de haven, en daarbij vielen 4.500 slachtoffers.

De V1-bommen werden afgevuurd vanaf een metalen lanceerplatform. Het tuig, waarvan het traject en de draagwijdte vooraf geregeld werden, werd gekatapulteerd door een zuiger die gleed in een schacht onder druk van gassen die geproduceerd werden door een chemische reactie. Aan het einde van het 50m lange platform, bereikte de bom een snelheid van bijna 400 km/u; de zuiger kwam los en het toestel zette zijn vlucht verder aangedreven door een pulsejetmotor. Op het hoogtepunt van de acties, vuurden de Luftwaffeeenheden 2 bommen per uur en per lanceereenheid af. 

Boven het ingestelde doel gekomen, werd de brandstoftoevoer afgesloten en ging de V1 in duikvlucht en dan.... boem.